Episode 96
Τι είναι τα Εγρηγορότα;
Η λέξη ἐγρήγορα ή ἐγρηρότα προέρχεται από το ρήμα ἐγείρω ή ἐγρηγόρηκα (τετελεσμένος χρόνος του «γρηγορώ» = αγρυπνώ, είμαι σε εγρήγορση).
Στην ονομαστική, ουσιαστικοποιείται το επίθετο «ἐγρηρότες», πληθυντικός του μετοχικού τύπου. Πρωτοσυναντάται στην απόκρυφη παράδοση και τους μυστικιστικούς κύκλους της ύστερης αρχαιότητας και του Μεσαίωνα. Η έννοια απαντάται ήδη στην αρχαία απόκρυφη γραμματεία, συνδέεται με τους ἐγρηρότες Αγγέλους στην ιουδαϊκή μυστική παράδοση (ιδίως στο απόκρυφο «Βιβλίο του Ενώχ»), και επανέρχεται ενισχυμένη στη δυτική εσωτερική φιλοσοφία μέσα από τα έργα των Έλενα Μπλαβάτσκι, Ελιφάς Λευί, Ντίον Φόρτσιουν, Γεώργιος Γκουρτζίεφ και άλλων και αποκτά σύγχρονη σημασία στον χώρο της ψυχολογίας των συλλογικών μορφών και της ενεργειακής αντίληψης της πραγματικότητας.
Εγρηγορότα – Όταν οι Σκέψεις Παίρνουν Μορφή
Υπάρχει ένας αόρατος κόσμος, φτιαγμένος όχι από ύλη, αλλά από σκέψη. Όχι από σώματα, αλλά από συναισθήματα. Ένας κόσμος που δεν βρίσκεται στα όνειρα, μα τρέφεται απ’ αυτά. Στον κόσμο αυτόν κατοικούν τα εγρηγορότα: μορφές που δεν γεννήθηκαν από σάρκα και οστά, αλλά από τη διαρκή, επίμονη, κοινή πίστη των ανθρώπων. Μορφές που δεν είναι «φαντασίες» – είναι σκιές που αποκτούν υπόσταση όσο τους δίνουμε προσοχή. Είναι το αποτέλεσμα της ίδιας της δημιουργικής δύναμης του νου μας, όταν συντονίζεται με άλλους.
Για τον αποκρυφισμό, αλλά και για ορισμένα ρεύματα της ενεργειακής ψυχολογίας, τα εγρηγορότα είναι συνειδησιακά δημιουργήματα: νοητικά πλάσματα που γεννιούνται από τη συγκεντρωμένη ενέργεια ανθρώπινων σκέψεων, προσευχών, φόβων και επιθυμιών. Όσο πιο συχνά σκέφτεται κάποιος κάτι – και μάλιστα μαζί με άλλους – τόσο αυτό το «κάτι» αρχίζει να αποκτά μορφή.
Τι είναι, λοιπόν, τα εγρηγορότα;
Ένα ἐγρηγορὸν είναι μια συλλογική σκέψη-μορφή (thought-form) που αποκτά αυτονομία. Δεν είναι «φανταστικό ον», με την έννοια του ανύπαρκτου. Είναι μορφοποιημένη ενέργεια συνείδησης. Όταν μια ιδέα, ένας φόβος ή μια επιθυμία επαναλαμβάνεται συνεχώς από πολλά άτομα και φορτίζεται συναισθηματικά, τότε σχηματίζεται ένα νοητικό πλάσμα, που επηρεάζει τόσο την ψυχή των ανθρώπων όσο και τον υλικό κόσμο μέσα από την ψυχολογική επίδραση που ασκεί. Όσο περισσότεροι άνθρωποι το τρέφουν με την προσοχή τους, τόσο δυναμώνει, αποκτά δική του ύπαρξη, και τελικά μπορεί να επηρεάζει τις συνειδήσεις που το δημιούργησαν.
Κοινός παρονομαστής σε όλες τις παραδόσεις είναι το εξής: Η συνείδηση παράγει μορφές. Είτε πρόκειται για τη σκέψη, είτε για την πίστη, είτε για τον φόβο, το ανθρώπινο πνεύμα έχει τη δύναμη να γεννά μορφές που ξεπερνούν το άτομο και επιβιώνουν μέσα στον χρόνο. Όπως λένε οι παλιοί διδάσκαλοι: «Ό,τι πιστεύεις, σου επιστρέφει. Ό,τι τρέφεις, σε κυβερνά».
📜 Ιστορικές και Πολιτισμικές Αναφορές:
Ιουδαϊκή Καμπάλα: τα εγρηγορότα θεωρούνται ενεργειακά πλάσματα, πνευματικές οντότητες, που δημιουργούνται από τη συλλογική πίστη, προκύπτουν από την προσευχή ή τη μαζική επίκληση και μπορούν να επηρεάσουν τις τύχες ενός έθνους ή ενός λαού.
Βουδισμός – Θιβετιανή Παράδοση: η έννοια του Tulpa, μια μορφή σκέψης που μπορεί να γίνει ορατή ή ακόμη και αυτόνομη, που αποκτά σάρκα από τη δύναμη του νου αν της δοθεί αρκετή ενέργεια.
Ερμητισμός και Νεοπλατωνισμός: Η σκέψη είναι δημιουργική, «ως άνω, ούτω και κάτω», ό,τι σκεφτείς στο νοητό, ενσαρκώνεται στο υλικό, οι ιδέες, οι μορφές και τα σχήματα του νου θεωρούνται πιο αληθινά από την ύλη.
Χριστιανική Μυστική Παράδοση: Οι άγγελοι και οι δαίμονες ως «πλάσματα πίστης», που αποκτούν υπόσταση ανάλογα με την προσκόλληση ή τον φόβο των ανθρώπων.
Σύγχρονη ψυχολογία του βάθους (Jung): τα αρχέτυπα και το συλλογικό ασυνείδητο λειτουργούν με τρόπο παρόμοιο με τα εγρηγορότα – ως μορφές που προϋπάρχουν της προσωπικής εμπειρίας, αλλά επηρεάζουν τη ζωή του ατόμου.
Ψυχολογία της μάζας (Gustave Le Bon): Η μάζα έχει δικό της ψυχισμό, έξω από τα άτομα που την αποτελούν.
🧠 Κοινός παρονομαστής: Η συνείδηση παράγει μορφές. Κι αν αυτές οι μορφές επαναλαμβάνονται, ενισχύονται και πολλαπλασιάζονται από πλήθος ανθρώπων, αποκτούν ενεργειακή παρουσία. Όχι ακριβώς «όντα», αλλά μορφές που επηρεάζουν τον κόσμο μας.
💭 2. Η Ψυχολογία των Εγρηγορότων
🧠 Η σκέψη ως πράξη δημιουργίας
Κάθε σκέψη συνοδεύεται από ενέργεια και συγκίνηση. Όταν κάτι σε φοβίζει ή σε συγκινεί, η σκέψη αυτή εγγράφεται βαθύτερα στον ψυχισμό σου. Αν αυτή η σκέψη μοιραστεί και την αναπαράγουν πολλοί, δημιουργείται ψυχική σφαίρα επιρροής.
Η σύγχρονη ψυχολογία ίσως δεν χρησιμοποιεί τον όρο «εγρηγορότα», αλλά τα φαινόμενα που περιγράφει τα αναγνωρίζει καλά. Πρόκειται για μορφές που διαμορφώνουν την αντίληψή μας, άλλοτε ως κοινωνικές πεποιθήσεις, άλλοτε ως προκαταλήψεις και άλλοτε ως συλλογικές ψυχώσεις.
Όταν π.χ. μια κοινωνία πιστεύει ακράδαντα ότι «όλοι οι ξένοι είναι επικίνδυνοι», ή ότι «το χρήμα φέρνει την ευτυχία», αυτή η ιδέα γίνεται ένα ἐγρηγορὸν που καθοδηγεί συμπεριφορές, πολιτικές, συναισθήματα, ακόμη και νόμους. Η μαζική ψυχολογία, όπως τη διατύπωσε ο Γκυστάβ Λε Μπον, παρατήρησε ότι οι μάζες δεν σκέφτονται ορθολογικά, αλλά «υποβάλλονται» – δημιουργούν δηλαδή ένα κοινό πεδίο συναισθήματος που υπερισχύει της ατομικής κρίσης. Αυτό ακριβώς είναι το πεδίο στο οποίο δρουν τα εγρηγορότα: εκεί που η προσωπική βούληση παύει και η συλλογική πίστη αναλαμβάνει.
🌐 Η Συλλογική Συνείδηση ως Μήτρα
Τα εγρηγορότα γεννιούνται στη μήτρα της συλλογικής συνείδησης. Όσο περισσότεροι άνθρωποι επαναλαμβάνουν μια σκέψη ή μια πίστη – με φόβο, με δέος, με πάθος – τόσο αυτή η μορφή δυναμώνει, αποκτά σχεδόν οντότητα και απαιτεί περισσότερη προσοχή για να επιβιώσει.
Ο Carl Jung ονόμασε το φαινόμενο συλλογικό ασυνείδητο – ένα πεδίο όπου πρότυπα σκέψης, φόβοι, αρχέτυπα ανακυκλώνονται σε όλα τα ανθρώπινα όντα.
Τα εγρηγορότα είναι κάτι πιο συγκεκριμένο: μορφές δημιουργημένες από επαναλαμβανόμενη, κοινή, συναισθηματικά φορτισμένη σκέψη. Κάθε φορά που σκέφτεσαι με εμμονή, κάθε φορά που φοβάσαι, καταριέσαι, μισείς ή θαυμάζεις υπερβολικά, ενισχύεις ένα ήδη υπάρχον ἐγρηγορὸν. Είναι σαν να του ρίχνεις ξύλα στη φωτιά.
Η σκέψη σου δεν είναι ουδέτερη. Είναι τροφή.
Και αν αυτή η σκέψη δεν είναι συνειδητή, τότε δεν είσαι εσύ το αφεντικό – είναι το ἐγρηγορὸν που σε κυβερνά. Μιλάς όπως εκείνο, σκέφτεσαι όπως εκείνο και νομίζεις πως είσαι ελεύθερος, ενώ στην πραγματικότητα είσαι μέσα σε έναν ψυχικό μηχανισμό αναπαραγωγής του.
Παραδείγματα:
👻 Ο φόβος του Σατανά σε φανατικούς κύκλους δημιουργεί μορφές φόβου που επηρεάζουν ακόμα και αθώους.
💸 Η λατρεία του χρήματος – τα σύμβολά του, οι ειδήσεις, τα άγχη – έχουν θρέψει ένα τεράστιο ἐγρηγορὸν απληστίας και εξάρτησης. Το Εγρηγορότα του Χρήματος: ένα από τα ισχυρότερα. Δεν είναι απλώς νόμισμα – είναι πίστη, φόβος, εξάρτηση, δύναμη.
👩👧👦 Το Εγρηγορότα του Εθνικισμού: η ταύτιση με μια αφηρημένη ταυτότητα που υπερβαίνει τη λογική και οδηγεί συχνά στη βία.
👩👧👦 Τα Εγρηγορότα του Κοινωνικού Καθωσπρεπισμού: Το «τι θα πει ο κόσμος» μια φράση που έχει γαλουχήσει γενιές και γενιές ανθρώπων στο ψέμα, στην καταπίεση, στην υποταγή μια κοινωνική πεποίθηση τόσο ισχυρή, που λειτουργεί σχεδόν σαν οντότητα που μας παρακολουθεί.
⚠️ Πολιτικά και κοινωνικά, τα εγρηγορότα είναι οι αόρατοι άρχοντες. Ένας κόσμος φτιαγμένος από συλλογικά ένστικτα, από προκαταλήψεις, από ψυχολογικούς μηχανισμούς ελέγχου. Κάθε ολοκληρωτικό καθεστώς χτίζει το δικό του ἐγρηγορὸν· κάθε ιδεολογία, κάθε φανατισμός δημιουργεί ένα ψυχικό πεδίο που δεν επιτρέπει την ουδετερότητα. Αν δεν ευθυγραμμιστείς, απορρίπτεσαι. Αν προσπαθήσεις να σταθείς έξω από το ἐγρηγορὸν, το ίδιο το σύστημα θα σε αποβάλει.
⚠️ Ο υπόκοσμος: υπάρχουν άγραφοι κανόνες, Omerta, ιεραρχία, «νονοί», εκτελεστές κλπ. Σύντομα οι φόνοι, η εκδίκηση και η ωμή βία συνηθίζονται. Τα θεωρούν φυσικά και τα δικαιολογούν όσοι εμπλέκονται. Δεν γίνεται να ξεφύγεις ποτέ παρά μόνο νεκρός.
🔒 Όταν είσαι «κλεισμένος» μέσα σε ένα ἐγρηγορὸν, ακολουθείς, θέλεις δεν θέλεις. Ακόμη κι αν είσαι τίμιος, καθαρός, συνειδητός, δεν μπορείς να ζήσεις εκεί αν δεν συντονίζεσαι. Ή θα σε πετάξει έξω το σύστημα ή θα σε λιώσει μέχρι να ταιριάξεις.
🔁 Επαναληπτική σκέψη = τροφοδότηση
Όταν φοβάσαι διαρκώς, όταν προσεύχεσαι με πανικό, όταν αναπαράγεις τις ίδιες ενοχές, χτίζεις ψυχικές μορφές που μένουν ενεργές. Κι αν αυτές οι μορφές δεν σβήσουν, σε καθοδηγούν. Και κάποιες φορές, σε χειραγωγούν.
🧠 Μια αρχή επίγνωσης.
Το ερώτημα δεν είναι αν υπάρχουν. Το ερώτημα είναι: Ποια εγρηγορότα υπηρετούμε χωρίς να το καταλαβαίνουμε;
Το εγρηγορότα δεν είναι φαντασία. Είναι ο καθρέφτης του τι σκεφτόμαστε και τι νιώθουμε εμείς και η κοινωνία μας. Είναι μια ζωντανή σκιά, που την πλάθουμε μαζί.
Τα εγρηγορότα είναι μέρος της ζωής μας, είτε το γνωρίζουμε είτε όχι. Επηρεάζουν την πολιτική, την πίστη, τις συνήθειες, τις σχέσεις, την καθημερινή ψυχολογία μας. Δεν χρειάζεται να τα «δεις» για να σε επηρεάζουν, το θέμα είναι: μπορείς να αναγνωρίσεις πότε δεν σκέφτεσαι εσύ, αλλά κάτι σκέφτεται μέσα από εσένα;
Ίσως είναι η ώρα να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τις μορφές που θρέφουμε, να διαλέγουμε ποιες θα κρατήσουμε και – κυρίως – να πάψουμε να τροφοδοτούμε εκείνες που μας φυλακίζουν.
✨ Το μονοπάτι ξεκινά από την επίγνωση. Και η επίγνωση, όπως κάθε αληθινό ξύπνημα, ξεκινά όταν σταματάς να βλέπεις με τα μάτια και αρχίζεις να κοιτάς με την ψυχή.
Η ιστοσελίδα μου
Τα Podcast μου:
https://angeligeorgiastoryteller.gr
https://mithoikaipolitismoi.gr
https://akougontasmetingeorgia.gr
https://theatromeangeligeorgia.gr
Το κανάλι μου στο you tube
https://www.youtube.com/@angeligeorgia808/featured
Facebook σελίδα Αγγελή Γεωργία:
https://www.facebook.com/angeligeorgia
Facebook σελίδα Μύθοι και πολιτισμοί:
